Hoe een koe een haas vangt

Weet jij hoe een koe een haas vangt? Of hoe een aap met gedachtekracht een computer bedient? Nee? Lees dan verder…

Het is nog maar kort geleden dat onze boeren en masse in protest naar Den Haag optrokken. Op de trekker. Op de trekker naar Den Haag met een gangetje of 40. Met spandoeken: Trots op de boer. Het roept een romantisch beeld op. De boer die van ‘s morgens vroeg tot ‘s avonds laat het land bewerkt. Met blote handen. En zijn trekker. Terwijl wij dagenlang zoomend in een lamp staren zijn er godzijdank nog mensen die dichtbij de natuur staan. Respect. Ver van alle techniek en digitalisering. Het is een geruststellende gedachte: onze boeren die met het zweet op de rug een schamele boterham verdienen. Ons eten produceren. We mogen wel een beetje dankbaarder zijn met onze bullshit jobs: er zijn gelukkig nog mensen die echt werken.

Wat we vooral vergeten is dat de Nederlandse boer niet alleen met zijn handen werkt.

Het romantische sentiment wordt bewust gecultiveerd. En voor het gemak vergeten we dan even dat onze boeren tot de rijkste bevolkingsgroep van Nederland behoren. En dat Nederland na de VS de tweede voedselexporteur is van de wereld, waarmee we een beetje topzwaar zijn. Maar wat we vooral vergeten is dat de Nederlandse boer niet alleen met zijn handen werkt. De efficiëntie van het Nederlandse boerenbedrijf is te danken aan digitalisering: smart farming. Ik moest eraan denken toen ik de geweldige project Unleash Your Herds Potential van kunstenaar Daniel Szalai zag in de Correspondent van vandaag: Wanneer een algoritme bepaalt welke koeien zich voortplanten.

Digitalisering dringt door tot in de haarvaten van de samenleving. Ons romantische beeld van de Nederlandse boer klopt al heel lang niet meer. Iedere koe draagt als het ware een smartwatch waarmee al haar data worden uitgelezen, op basis waarvan de boer zijn beslissingen neemt. Als hij zelf al kan beslissen, want steeds vaker zal een algoritme dat voor hem doen. De moderne veehouder is geen bon sauvage maar een hoogopgeleide ‘datamanager’ geworden.

De samenleving dataficeert steeds verder. Dat heeft grote impact, eigenlijk voor alles en iedereen. Maar vooral voor het onderwijs. Want hoe bereid je jonge mensen voor op een wereld die steeds verder vervlochten raakt met second life, cyber space, een onzichtbare datawerkelijkheid? Ik spreek dagelijks schooldirecteuren en bestuurders die deze vraag slapeloze nachten geeft. Want het is niet makkelijk om er grip op te krijgen.

Ik heb ook geen glazen bol. Maar ik kan je wel een denkraam bieden van waaruit je ontwikkelingen kan begrijpen. Dan doorzie je hoe het kan dat apen met gedachtekracht computerspelletjes spelen en dat we daar niet van hoeven te schrikken. Maar wel dat we goed voorbereid moeten zijn. Zodat we ook alle ethische vraagstukken het hoofd kunnen bieden, zoals Remco Pijpers van Kennisnet ons met toenemende frequentie tracht duidelijk te maken. Want de stroom van digitale ontwikkelingen is nog niet ten einde en onze ontdekkingsreis duurt voort. En wanneer je de duur van de reis niet kent, en niet weet hoe de bestemming eruit ziet, dan kan je maar beter goed voorbereid zijn op de reis zelf.

Een ontdekkingsreiziger is niet iemand die alleen goed kan zeilen, en om kan gaan met de storm van digitale ontwikkelingen die op ons afkomt. Het is ook iemand die zijn blik tot ver over de horizon richt: hij heeft een helder doel voor ogen en weet zijn mensen te verbinden en te inspireren. Hij neemt hen mee in zijn droom. Een goede kapitein weet ook de intrinsieke motivatie van zijn matrozen aan te boren en hen zo nodig van de zandbank af te trekken: hij zorgt dat het innerlijk vuur bij iedereen blijft branden.

Het eenzijdig ontwikkelen van digitale geletterdheid is gedoemd om te mislukken en het wekt ook veel weerstand bij leraren, die vaak intuïtief aanvoelen dat dit tegennatuurlijk is. Het is van groot belang om digitale ontwikkelingen te duiden en te verbinden met een heldere gedeelde toekomstvisie, gedragen door een verdiept persoonlijk zelfbewustzijn. Op deze manier kan je je team in beweging brengen en neem je hen mee naar de 21e-eeuw. Die overigens al een tijdje begonnen is.

Meer weten?
Wil je kennismaken met de verfrissende visie van Digitale Intelligentie, waarmee je uitdagingen rondom digitalisering te lijft kunt gaan? Neem gerust contact met me op of meld je aan voor de leiderschapsdriedaagse Digitale Intelligentie of de opleiding ColumbusCoach.

Wil je weten hoe het gesteld is met je eigen 21e-eeuwse vaardigheden? Doe dan de zelftest en maak gratis je eigen ColumbusKompas op: digitaleintelligentie.nl/columbuskompas.

Web Dev
Geen Reacties

Sorry, het reactieformulier is op dit moment gesloten.