21e-eeuwse vaardigheden in samenhang
Het Columbusmodel is een nieuw model voor de 21e-eeuwse vaardigheden. Het model biedt een waardevolle aanvulling op bestaande schema’s. Het model plaatst alle vaardigheden niet gelijkwaardig in een cirkeldiagram of rijtje, maar maakt gebruik van een metafoor, waardoor de onderlinge samenhang van de vaardigheden direct duidelijk wordt.
Het Columsbumodel is gebaseerd op de metafoor van de ontdekkingsreis. Het schip op de horizon staat voor het individu of voor de organisatie als geheel. Net als ontdekkingsreizigers gaan we op reis met een doel, maar weten niet wat we tegen zullen komen. Eigenlijk zijn we op zoek naar een nieuwe wereld. Alle 21e-eeuwse vaardigheden hebben een betekenisvolle plaats ten opzichte van het schip en zijn bemanning. Het zijn er twaalf.
De stuwende vaardigheden zijn die vaardigheden waarmee we onze zeilen kunnen richten en gebruik maken van de stuwende kracht van digitale ontwikkelingen. Met de verbindende vaardigheden geven we vorm aan en verbinden we ons met de nieuwe wereld. De dragende vaardigheden zorgen voor diepgang: zij behelzen persoonlijke ontwikkeling en het wilsaspect van de mens.
Een belangrijke kracht voor een schip op ontdekkingsreis is de wind, die het schip voortstuwt en de zeilen doet bollen. Vergelijkbaar wordt de moderne mens voortgestuwd door de kracht van digitale technologie. De stuwende vaardigheden zijn de vaardigheden die digitale technologie (de windkracht) kunnen omzetten in gerichte oplossingen (de stuwkracht). Om de kracht van digitale technologie te kunnen benutten, moeten we de taal spreken van technologie en ons de vaardigheden van digitale geletterdheid eigen maken: computational thinking, mediawijsheid, informatievaardigheden en ICT-basisvaardigheden. Deze vaardigheden doen een beroep op ons analytisch vermogen. Wanneer deze vaardigheden niet ontwikkeld worden, is er geen stuwing. Het schip raakt op drift: het wordt speelbal van de wind.
Wanneer het schip stuwing heeft, dan maakt het vaart en kan de ontdekkingsreis van start! We ontdekken nieuwe werelden en ontginnen nieuw, voorheen onbekend terrein. We reizen samen en we maken kennis met andere culturen. De reis kent ook tegenslagen en uitdagingen: problemen die we moeten oplossen. Het domein van de verbindende vaardigheden noemen we het gebied van wij en waarom. We stemmen af op elkaar en kiezen gezamenlijk richting. De verbindende vaardigheden zijn: communiceren, samenwerken, sociale & culturele vaardigheden en droomdenken. Deze vaardigheden doen een beroep op onze verbeeldingskracht en inlevingsvermogen. Wanneer deze vaardigheden onvoldoende ontwikkeld zijn, wordt er niet gezamenlijk oplossingsgericht gehandeld, en kansen worden niet benut omdat er geen verbinding wordt gemaakt.
Het schip wordt gedragen door het water: zonder diepgang loopt het schip vast. Je zou kunnen stellen dat wij zonder de vier vaardigheden die we dragende vaardigheden noemen, ook vast lopen. De dragende vaardigheden zijn de belangrijkste vaardigheden van het hele spectrum van de 21e-eeuwse vaardigheden, en kunnen niet los gezien worden van persoonlijke ontwikkeling. Net zoals het water het schip draagt, dragen deze vaardigheden de persoon of organisatie. Dit domein doet een beroep op het wilsaspect van de mens. De belangrijkste dragende vaardigheid is wendbaarheid. De andere vaardigheden die hier thuishoren zijn: ondernemendheid, creativiteit en zelfkritisch vermogen.
De context van vaardigheden is belangrijk. De vaardigheden zijn geen losstaande silo’s, maar krijgen pas waarde in een betekenisvolle context. Stel je voor dat iemand op expeditie gaat naar de Noordpool. Hij is er nog nooit geweest en weet er niets van. Wij moeten hem voorbereiden. Natuurlijk zorgen wij ervoor dat hij een goede fysieke conditie krijgt, en we leren hem vissen en schieten met een wapen op een schietbaan, voor het geval hij een ijsbeer tegenkomt. Dat klinkt behoorlijk compleet. Toch? Nee. Want als we hem niet voorbereiden op de kou, dan heeft hij niets aan al deze vaardigheden. De dominante eigenschap van de Noordpool is dat het er ijskoud is. Alle vaardigheden moeten worden getraind in de kou.
Iets soortgelijks geldt voor 21e-eeuwse vaardigheden. De 21e eeuw is net zo dynamisch als de Noordpool koud is. Die veranderdynamiek is de dominante eigenschap van onze tijd. Bij alles wat we doen en leren, moeten we hiervan doordrongen zijn. Het betekent dat we allereerst moeten leren om te kunnen gaan met snelle veranderingen door wendbaar te zijn. Dit komt tot uiting in een alerte omgevingsbewustheid en het vermogen om te anticiperen op het onverwachte. Wanneer je ervan bewust bent dat de omgeving beweeglijk is, is het ook logisch dat je een open leerhouding aanneemt: je neemt veranderingen waar en past je aan. Wendbaarheid is geen leeg modewoord, maar dekt de lading van de belangrijkste vaardigheid van de 21e eeuw.